Bị nhược thị là thuật ngữ y học dùng để chỉ tình trạng thị lực kém ở một bên hay cả hai bên mắt xảy ra do một sự trở ngại nào đó trong quá trình phát triển thị lực bình thường trong suốt thời thơ ấu. Mắt được gọi là nhược thị khi có thị lực tối đa sau điều chỉnh kính dưới 7/10; đồng thời không phát hiện được tổn thương thực thể nào qua thăm khám.

Nguyên nhân của nhược thị

Thị lực phát triển nhanh chóng trong nhất là những năm đầu đời. Và đạt gần tối đa lúc 6 tuổi và ổn định vào lúc 12 tuổi. Để thị lực phát triển tốt; việc tiếp nhận hình ảnh của hai mắt phải đầy đủ và hài hòa; tức là trục thị giác phải thông thoáng và phải thẳng hàng cùng nhau.

Mắt sẽ ghi nhận hình ảnh và truyền tới bộ não để xử lý dần dần hoàn thiện chức năng thị giác. Bất cứ nguyên nhân nào gây cản trở đến sự nhìn rõ của một trong hai mắt hoặc có sự tương tác bất thường giữa hai mắt trong giai đoạn phát triển này; đều có thể gây thị lực kém hay nhược thị.

– Lé mắt là nguyên nhân hàng đầu gây nhược thị; thường chỉ bị ở một bên. Lúc này não cũng chỉ nhận được tín hiệu do mắt lành đem lại. Mắt còn lại sẽ bị coi như phế bỏ và ngày càng trở nên vô dụng.

– Khúc xạ là tình trạng một hoặc hai mắt có vấn đề, thường không đồng đều giữa hai bên hay còn gọi là bất đồng khúc xạ.Tình trạng bệnh càng nặng hơn khi bệnh nhân đã không đi khám, không tuân thủ theo đơn kính và chế độ tập luyện.

– Đường đi của ánh sáng tới võng mạc bị cản trở do của nhiều bệnh về thị giác khác như: đục thể thủy tinh bẩm sinh; sẹo giác mạc; làm cho mắt không thể tiếp nhận tốt hình ảnh từ bên ngoài để truyền lên  bộ não.

Hầu hết những nguyên nhân đề cập trên đây đều có thể khắc phục nếu được phát hiện và điều trị trước 6 tuổi. Đừng để nhược thị không được phát hiện sớm mà khiến đôi mắt của bạn “ vô phương cứu chữa” .

Biểu hiện của trẻ khi mắc bệnh

Một số triệu chứng trẻ bị nhược thị có thể biểu hiện:

– Lé mắt

– Hay nheo mắt

– Nghiêng đầu vẹo cổ khi nhìn

– Than mỏi mắt

Trên thực tế, khi trẻ bị nhược thị nhiều bé không có dấu hiệu rõ rệt nên rất khó để phát hiện. Do trẻ đã quen và sống chung với bệnh một thời gian dài nên không kêu ca với bố mẹ. Chỉ khi đi kiểm tra sức khỏe định kỳ và được sàng lọc; chúng ta mới phát hiện ra trẻ có bị nhược thị hay không.

Do đó, các bậc làm cha làm mẹ hãy thường xuyên đưa trẻ đi khám mắt nhất là ở những thời điểm như: trước khi vào mẫu giáo; trước khi vào lớp một và 6 tháng đi tái khám một lần. Phát hiện nhược thị càng sớm thì cơ hội chữa khỏi càng cao. Một cách khác để phát hiện nhược thị đó là mắt mờ. 

Cách điều trị

Việc điều trị bệnh nhược thị cần được tiến hành sớm. Qua khám xét, các bác sĩ chuyên khoa sẽ xác định các nguyên nhân dẫn đến tình trạng suy giảm thị lực và can thiệp hợp lý như phẫu thuật thể thủy tinh; phẫu thuật sụp mi, điều trị lác mắt, cùng với đó là lên phác đồ điều trị nhược thị. 

Yếu tố then chốt trong việc điều trị nhược thị cho trẻ là phát hiện chính xác nguyên nhân và mức độ bệnh; độ tuổi của trẻ, sự kết hợp và chăm sóc giữa bác sĩ và gia đình.

Nếu trẻ được đi khám sớm, thời gian tập luyện thường chỉ mất vài tuần đến vài tháng. Tuy nhiên nếu trẻ phát hiện muộn ở lứa tuổi 10-20; thì thời gian điều trị có thể mất từ vài tháng đến vài năm. Sau khi mắt đã đi vào ổn định, tùy từng trường hợp vẫn phải được điều trị duy trì hoặc theo dõi lâu dài để tránh nhược thị tái phát.

Hiện nay biện pháp cơ bản nhất điều trị nhược thị là tập luyện. Trẻ sẽ bịt một mắt lành và tập nhìn bằng mắt bệnh; hoặc tra thuốc khiến mắt lành suy yếu, kích thích thị giác của mắt bệnh. Phương pháp tập có thể là những hoạt động thị giác tích cực hoặc những máy kích thích chức năng võng mạc; luyện tập thị giác 2 mắt…

Nguồn: Matsaigon
Hồng Tuyết